​

DE VERSCHILLENDE GEBARENTALEN

 

 

 

Overal ter wereld spreken mensen verschillende soorten talen. Dit is ook het geval bij gebarentalen. Er is bekend dat veel landen en regio’s hun eigen gebarentaal hebben. Er zijn officieel 142 soorten gebarentalen. Er bestaan ook een aantal soorten gebarentalen die nog voor veel mensen onbekend zijn.

​

Hier op Curaçao, bij de dovenschool Myrna Dovale leren de kinderen één soort gebarentaal en dat is de Nederlandse gebarentaal (NGT). 

​

De kinderen die naar deze school gaan krijgen hun lessen met ondersteuning van gebaren, dus met bewegingen van een lichaamsdeel iets duidelijk maken (NmG).

​

Van de 142 officiële gebarentalen zijn er in dit tabel 24 voorbeelden met hun landen afkorting te zien:​​​​​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​​

​

​

​

​

​

​

 

​

GEBARENTAAL IN MOEDERTAAL EN INTERNATIONALE TAAL

​

Of de doven gebarentaal in hun moedertaal en de internationale taal, de International Sign Language (ISL) moeten leren zodat zij met doven van de hele wereld kunnen communiceren, hebben we een antwoord gekregen die we niet hadden verwacht.

​

Het antwoord op deze vraag was dat men al een keertje de internationale gebarentaal, de ISL heeft geïntroduceerd, maar kwam men na een tijdje tot de conclusie dat het niet werkte en in principe was het helemaal niet nodig.

​

De reden dat het aanleren van gebarentaal in een internationale taal aan de doven niet nodig was, was omdat de doven toch met anderen in een korte tijd communiceren, hoewel er verschillen in afkomst en soorten gebarentalen zijn. Dit is vanwege het feit dat gebarentaal heel visueel en manueel is. Sommige gebaren komen wel met elkaar overeen. We spreken niet van internationale gebarentaal, maar wel van sommige internationale gebaren.

 

Bij het communiceren, kan het makkelijk gaan bij dove personen, omdat ze meestal gebruik maken van iconische gebaren en gezichtsuitdrukkingen(mimiek). Er bestaan ook arbitrair gebaren, maar die kan langer duren om begrepen te kunnen worden. Er wordt verder nagegaan wat deze soorten gebaren inhoudt.

​

Kenmerkend van gebarentaal is simultaniteit. Hiermee wordt bedoeld dat er bij gebarentaal tegelijkertijd gebruik gemaakt kan worden van handen, het gezicht om mimiek te maken en het lichaam.

​​​​​​

​

​

ICONISCHE EN ARBITRAIR GEBAREN

​

Zoals genoemd, bestaan er iconische en arbitraire gebaren. Met iconische gebaren wordt bedoeld dat iets aan de vorm van het gebaar gekoppeld is aan de betekenis van het gebaar. In Nederland wordt het woord ‘ huis ‘ gebaard door twee vlakke handen te gebruiken om een dak te vormen en door twee muren te tekenen (afbeelding 1).

​

​

​

                                                             

​

​

​

​

​

afbeelding 1

​​

Deze handeling is voor het grootste deel in de andere soorten gebarentalen ook bekend voor het woord ‘ huis ‘, maar dit is niet altijd het geval.

​

Iconische gebaren kunnen per taal verschillen ook al is er sprake van hetzelfde concept. Een passend voorbeeld hierbij is het woord ‘ geit ‘. In Nederland (afbeelding 2) hoort er een ander gebaar voor ‘ geit ‘ dan in Chili (afbeelding 3).

​

​

​​

​

​

​

​

​

 

afbeelding 2.1                                      afbeelding 2.2

​

​​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

afbeelding 3

 

Naast iconische gebaren wordt er ook nagegaan op arbitraire gebaren. Bij dit soort gebaren zit er geen verband tussen de vorm van het gebaar en de betekenis ervan. Het is net alsof in gesproken taal het woord ‘ hond ‘ een ‘ hond betekent met geen specifieke betekenis erachter.  

​

​​

​

ALLES UIT DE GESPROKEN TAAL IN GEBARENTAAL?

​

Vanwege hun doofheid is het vaak moeilijk om een prelinguaal dove te leren praten, omdat ze zichzelf niet kan horen en kunnen de bestaande woorden niet beoefenen. De goedhorenden hebben sinds hun babyjaren mensen horen praten en zo hebben ze hun eerste woorden geleerd. 

 

Voor het leren praten krijgen deze doven op Curaçao logopedie lessen. Voor elke individu is het praten anders. Bij sommige individuen blijft het achterstand in gesprek altijd te horen, terwijl anderen zo goed praten dat niemand kan raden of die persoon doof is of niet. 

​

De oorzaak van dit verschil is het verschil in het intellectueel niveau. Hoe hoger de intellectueel niveau, hoe beter die individu kan praten en hoe kleiner de kans om die ‘ doven-accent ‘ te horen.

 

Dove kinderen en volwassenen die in het Nederlandse Gebarentaal (NGT) spreken, hebben meer moeite met het schrijven in het Nederlands dan hun horende leeftijdsgenoten die geen gebarentaal gebruiken. Dit komt doordat de gebarentaal geen taal is waarin je kunt schrijven. De NGT bijvoorbeeld lijkt helemaal niet op het Nederlands, want de lidwoorden, spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegden bestaan niet in de gebarentaal. 

 

Dove kinderen en volwassenen die gebarentaal gebruiken laten veel lidwoorden weg wanneer ze schrijven. Ook hebben ze moeite met de werkwoordsvervoegingen naar de verledentijdsvorm. De oorzaak hiervan is dat in de gebarentaal de verleden tijd wordt aangegeven met tijdsgebaren zoals ‘ gisteren ‘ en niet met vervoegingen. Hieronder volgt een tekst die door een doof meisje van 11 jaar is geschreven:  

   

“ Vroeger ik en mijn klas ruzie met ander klas. Dat is niet leuk. Ander kind zegt. Mieke is stom en altijd baas. Dan Mieke zegt. Dat jij bent zelf. Dan beginen ruzie. Dan ander kinderen helpen op ander kind. Dan mijn klas helpen op Mieke. Later wij gaan naar binnen. Dan ander kinderen zeggen op ze leraar. Leraar van ander klas zegt op onze leraar. Dan wij moeten niet ruize maken en ook ander kinderen! Dan wij zeggen sorry. En ook ander kinderen zeggen sorry. Nu wij maken niet ruize nou beetje niet erg. Wij kunnen wel goedmaken.”

 

Om een prelinguaal dove een taal goed te laten beheersen moet hij veel meer boeken en kranten lezen dan mensen zonder doofheid, wat veel moeite en tijd kost. 

​

​

​

​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​